Trong bối cảnh Việt Nam và thế giới hướng về kỳ World cup 2026 sắp tới, không thể phủ nhận rằng đây là một trong những sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh, mang tính toàn cầu và thu hút hàng tỷ người xem trực tiếp lẫn gián tiếp. Tuy nhiên, đằng sau sự háo hức đó, vẫn còn nhiều vấn đề về quyền lợi cộng đồng, môi trường và xã hội chưa được chú ý đúng mức, đặc biệt là tại các quốc gia chủ nhà như Mexico.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào những câu chuyện hậu trường của World cup 2026 tại Mexico, nơi các cộng đồng dân cư đang đấu tranh chống lại những ảnh hưởng tiêu cực của việc xây dựng và mở rộng các công trình liên quan đến giải đấu. Từ những vấn đề về nước sinh hoạt đến quyền lợi của người bản địa, tất cả đều là những câu hỏi lớn về trách nhiệm của các cơ quan quản lý cũng như tổ chức FIFA.
Những xung đột quyền lợi và cách mạng xã hội tại Mexico trước thềm World Cup 2026
Mexico đang trở thành trung tâm của những tranh luận gay gắt liên quan đến đàm phán, phát triển và bảo vệ cộng đồng trong bối cảnh chuẩn bị cho World cup 2026. Đặc biệt, khu vực Santa Úrsula Coapa, nơi gần sân vận động Azteca nổi tiếng, giờ đây không chỉ là địa điểm thi đấu thể thao mà còn là chiến trường của các cuộc đấu tranh bảo vệ quyền lợi tự nhiên của cư dân địa phương.
Các cư dân của khu vực này từ lâu đã cảm thấy bị bỏ rơi trong các dự án phát triển quy mô lớn, nhất là khi mục tiêu cuối cùng lại hướng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp lớn và tổ chức quốc tế. Chính quyền địa phương và ban tổ chức World cup dường như thiếu sự lắng nghe, khiến những vấn đề liên quan đến sinh kế, nước sạch và quyền sử dụng đất ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Tình cảnh này phản ánh rõ nét quá trình phát triển đô thị không đều, gây ra những bất bình đẳng rõ rệt giữa các thành phần dân cư, đặc biệt là cộng đồng nghèo và người dân bản địa. Những nỗ lực bảo vệ môi trường và quyền dân tộc được thể hiện qua các cuộc phản kháng, biểu tình và kiện tụng đang ngày càng mạnh mẽ hơn, mặc dù còn nhiều hạn chế trong khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến các dự án lớn.
Chiến tranh về nước – Cuộc đấu tranh sinh tồn của cộng đồng Santa Úrsula Coapa
Một trong những vấn đề nan giải nhất mà cộng đồng Santa Úrsula đang phải đối mặt chính là tình trạng thiếu nước trầm trọng, xảy ra ngày càng thường xuyên trong những năm gần đây. Hệ thống cấp thoát nước tại đây đang xuống cấp trầm trọng, cộng với việc các doanh nghiệp khai thác cạn kiệt nguồn nước tự nhiên một cách trái phép nhưng lại được hợp pháp hóa qua các hợp đồng hợp tác, khiến cuộc sống của người dân vốn đã nghèo lại càng thêm khó khăn hơn.
Các cư dân đã bắt đầu tổ chức các chiến dịch phản đối, các cuộc biểu tình và yêu cầu chính quyền có trách nhiệm xử lý vấn đề này một cách công khai, minh bạch. Nhưng đặc biệt, việc xây dựng mở rộng sân vận động Azteca để phục vụ World cup 2026 chính là một yếu tố khiến nguồn nước càng trở nên eo hẹp, gây ra tranh cãi về mục đích phát triển và lợi ích thực sự của các dự án này.\
Các nhà hoạt động cho biết, việc khai thác nước của các doanh nghiệp tư nhân, trong đó có Televisa, đã làm tăng quá trình khai thác sâu dưới lòng đất, vượt quá giới hạn hợp lý. Đáng nói là các cơ quan chức năng và tổ chức FIFA vẫn chưa có các biện pháp đủ mạnh để đảm bảo quyền lợi của cộng đồng này, khiến các dân cư vốn đã nghèo lại càng thêm nghèo, đồng thời mất đi quyền tự chủ trong đảm bảo sinh kế.
Phản kháng và đấu tranh pháp lý – Chiến thắng hay thất bại?
Phong trào phản kháng của cộng đồng Santa Úrsula Coapa không chỉ dừng lại ở các cuộc tụ tập, mà còn mở rộng thành các hoạt động pháp lý, kiện cáo để đòi quyền lợi. Điển hình như vào năm 2018, cộng đồng này từng nhiều lần gửi đơn kiện các hợp đồng khai thác nước trái phép, đồng thời phản đối việc tư nhân hóa các nguồn tài nguyên quan trọng.
Trong số những vụ việc nổi bật, có cả việc nhà hoạt động Natalia Lara bị bắt giữ trong cuộc biểu tình phản đối việc mở rộng sân vận động. Sự kiện này được xem là một hành động đàn áp yức quyền tự do biểu đạt của các cộng đồng dân cư nghèo, đồng thời phản ánh về sự can thiệp của chính quyền và các tổ chức quốc tế trong các chuyện nội bộ của Mexico.
Tuy nhiên, cho dù gặp nhiều khó khăn, lực lượng phản kháng vẫn giữ vững tinh thần đấu tranh, yêu cầu cơ quan chức năng lắng nghe tiếng nói của cộng đồng. Phản ứng của chính quyền địa phương có phần hời hợt, thậm chí còn bao biện hoặc thiếu minh bạch trong các cuộc họp và đối thoại công khai. Điều này khiến cho các cuộc chiến về quyền lợi ngày càng kéo dài, đòi hỏi sự quyết tâm và phối hợp chặt chẽ hơn của các tổ chức xã hội và cộng đồng để đòi hỏi quyền lợi chính đáng của mình.
Ảnh hưởng của World Cup 2026 đến cộng đồng và môi trường Mexico
Trong khi các công trình mở rộng sân vận động thể thao và hạ tầng phục vụ cho World cup 2026 diễn ra rầm rộ, cộng đồng cư dân sống xung quanh lại phải đối mặt với những hậu quả tiêu cực chưa từng có tiền lệ. Không chỉ về mặt môi trường như ô nhiễm, mất sinh thái, nước sạch mà còn về mặt xã hội khi các cộng đồng nghèo bị đẩy vào tình trạng bị đàm phán, cưỡng chế và mất quyền kiểm soát tài nguyên.
Các nhà phân tích cho rằng, các dự án xây dựng phục vụ World cup này thường không đặt lợi ích cộng đồng lên hàng đầu, thay vào đó là chiến lược khai thác tối đa lợi nhuận và sự phát triển ồ ạt, bỏ qua vai trò của xã hội. Trong bối cảnh đó, những câu chuyện như của các cư dân Santa Úrsula lại trở thành minh chứng rõ nét cho hành trình đấu tranh của các nhóm người dân nhỏ trước sức mạnh của các tổ chức lớn.
Môi trường Mexico vốn đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ quá trình đô thị hóa, khai thác tài nguyên và ô nhiễm công nghiệp. Việc xây dựng các sân vận động cùng các tiện ích dày đặc đòi hỏi lượng lớn vật liệu, năng lượng và nguồn nước, khiến tình trạng thiếu thốn trầm trọng hơn. Điều đáng lo ngại là các dữ liệu cho thấy, các dự án này phần lớn được phê duyệt mà ít có sự phản biện từ cộng đồng sở tại, dẫn đến những hậu quả lâu dài cho hệ sinh thái và chất lượng cuộc sống.
Những biện pháp và giải pháp khả thi
Trong thời điểm này, các hoạt động phản kháng và phong trào cộng đồng cần được thúc đẩy mạnh mẽ hơn để nâng cao nhận thức của xã hội quốc tế. Việc đòi hỏi xem xét lại các dự án xây dựng, đảm bảo quyền lợi về nước sạch, đất đai và sinh kế là một phần không thể thiếu cho một kỳ World cup thực sự bền vững.
Các tổ chức quốc tế, đặc biệt là FIFA, cần có trách nhiệm rõ ràng hơn trong việc giám sát, đảm bảo các tiêu chuẩn về quyền lợi con người, môi trường và phát triển cộng đồng. Đồng thời, các chính phủ và doanh nghiệp xây dựng cần lắng nghe tiếng nói từ các cộng đồng bị ảnh hưởng để đưa ra các giải pháp cân đối, đảm bảo lợi ích chung, thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn.
Tổng kết – Thấu hiểu về mặt trái của World Cup 2026
Trong tất cả các câu chuyện liên quan đến World cup 2026, không thể bỏ qua những bức tranh về các cộng đồng bị đẩy vào hoàn cảnh khó khăn. Những cuộc đấu tranh chính đáng của người dân Santa Úrsula Coapa, những phản kháng về quyền lợi nước và đất đai chính là minh chứng rõ nét cho sức mạnh của tiếng nói cộng đồng và trách nhiệm của các nhà tổ chức quốc tế. World cup không chỉ là những trận cầu đỉnh cao, mà còn là bài học về sự phát triển bền vững, công bằng và tôn trọng giá trị của con người.
Chúng ta hy vọng rằng, trong tương lai, các dự án thể thao lớn như World cup sẽ đi kèm với các hành động thúc đẩy sự công bằng, bảo vệ môi trường và đảm bảo quyền lợi cho tất cả mọi người, không chỉ dành cho các doanh nghiệp và tổ chức lớn. Chính ý thức trách nhiệm này mới chính là nền móng cho một kỳ World cup thực sự ý nghĩa và bền vững, hướng tới một thế giới tốt đẹp hơn, đồng hành cùng cộng đồng, và không để ai bị bỏ rơi phía sau.